Adem- en Ontspanningstherapie dringt door
Over het algemeen worden adem- en ontspanningsoefeningen gezien als betrekkelijk eenvoudige technieken, die als hulpmiddel worden ingezet voor spanningsvermindering en/of ademregulatie. De adem- en ontspanningstherapie (AOT) volgens Methode Van Dixhoorn, bestaat echter uit een driejarige (parttime) opleiding en de vraag is wat daarin allemaal geleerd wordt?
Innerlijk ervaren verandering
Voor de afronding is onder meer de opdracht een eindverslag te schrijven, waarin veranderingen in persoonlijk leven en in de beroepspraktijk aan de orde komen. De eindverslagen van 50 afgestudeerden (39 vrouwen en 11 mannen, leeftijd gemiddeld 44.8 jaar, 26 paramedici, 10 psychosociale hulpverleners en 14 docenten) zijn de basis geweest voor een kwalitatief onderzoek. De beschreven veranderingen zijn in (sub)categorieën ondergebracht. Het aantal items per (sub)categorie is geteld en vergeleken tussen afgestudeerden naar leeftijd, geslacht en beroepsachtergrond.
De meeste mensen (86%) noemen een innerlijk ervaren verandering als gevolg van de instructies (proces van interne zelfregulatie) en ongeveer de helft noemt verbetering in klachten of beter hanteren van stressoren. ‘Spanningsvermindering’ en ‘cognitieve herstructurering’ zijn de minst genoemde processen, terwijl de meest genoemde ‘herstel van evenwicht’ (64%), ‘lichaamsbewustwording’ (48%) en ‘functioneel ademen’ (46%) zijn.
De laatste drie hangen onderling samen, maar niet of minder met de andere processen. Zoals gevraagd in de eindopdracht wordt ook een verandering in de beroepspraktijk door veel afgestudeerden benoemd: 92% merkt een verandering op in de werkinhoud en 82% geeft aan dat de beroepshouding veranderd is. Zonder dat er in de richtlijnen voor het eindverslag naar gevraagd wordt, meldt 90% van de afgestudeerden veranderingen in hun relatie tot anderen, tot de wereld of veranderingen in zelfbeeld, die in een aparte categorie ‘reflectie’ zijn ondergebracht. Dit is zelfs de meest genoemde categorie (gemiddeld 4,6 items).
Er blijkt geen verschil in het aantal items tussen mannen en vrouwen, jongere en oudere en tussen verschillende beroepsachtergronden. Ook is er opvallend weinig samenhang tussen de meest genoemde (sub)categorieën. Veranderingen in persoonlijke ontspanningservaringen, in beroepspraktijk en in zelf en wereldbeeld zijn praktisch onafhankelijk van elkaar.
Conclusie van het onderzoek
De conclusie is dat het volgen van de leergang verdergaande effecten heeft, dan enkel het ervaren van spanningsvermindering en het aanleren van technieken met betrekking tot beter ademen. De leergang dringt door tot de beroepspraktijk en zelfs tot de wijze waarop de afgestudeerden in het leven staan.
Gestresste werknemers voelen de restspanning niet meer en denken dat het ‘erbij hoort’. Toch kunnen er allerlei klachten ontstaan. Hoe hoger de restspanning, hoe meer kans op klachten, en hoe kleiner de relatie tussen actuele stressoren en klachten. Mensen met last van verhoogde spanning vechten dus op twee fronten: met de actuele stressor en met restspanning. ‘Tot rust komen’ is dan gemakkelijker gezegd dan gedaan. Hoe doe je dat als je niet meer weet hoe het is om ontspannen te zijn?
Dit onderzoek is uitgevoerd door Els Anthonissen (zelfstandig adem- en ontspanningstherapeut) en Ellen Roggeband-Docter (zelfstandig adem- en ontspanningstherapeut en docent Methode Van Dixhoorn). Klik op de onderstaande button om het gehele artikel te lezen.