Adem- en Ontspanningstherapie
Methode Van Dixhoorn is een adem- en ontspanningstherapie die je leert om te gaan met overmatige spanning en stress. De methode geeft inzicht in de aard en de oorzaak van de spanning gerelateerde klachten.
Wat is adem- en ontspanningstherapie volgens de Methode Van Dixhoorn?
Adem- en ontspanningstherapie helpt mensen met 'gewone overspanning' weer rust te ervaren. In drukke periodes bouwt spanning vaak op en wordt spanning steeds meer. Op een gegeven moment ga je deze spanning als 'normaal' ervaren. Je bent je dan niet langer bewust dat dit juist een verhoogde spanning is. Als de spanning te lang aanhoudt, is het een voedingsbodem voor allerlei klachten en herstelt het lichaam minder snel.
Spanningsproblemen: wat zijn dat?
Een spanningsprobleem is als een knoop. Vergelijk het met kerstboom lampjes die verstrengeld zijn en je maar moeilijk van elkaar loskrijgt. Bij iemand die langere tijd veel spanning ervaart wordt deze knoop steeds groter en complexer. En dus ook steeds moeilijker los te krijgen.
Zodra de spanning te hoog wordt en ontspannen niet meer lukt, kunnen er spanningsproblemen ontstaan. Je kunt fysiek en mentale klachten krijgen, zoals: uitgeput voelen, hoofdpijn, benauwdheid, etc. Deze klachten zijn een direct gevolg van je spanning en kunnen door adem- en ontspanningstherapie effectief behandeld worden.
Bij welke spanningsklachten kan de methode helpen?
Een gespannen persoon voelt vaak aan als vastzittend en dit kan onder andere leiden tot klachten als:
- Schouder- en nekklachten
- Neerslachtigheid
- Vermoeid of uitgeblust gevoel
- Hoofdpijn of mistig gevoel in het hoofd
- Benauwdheid of een benauwend gevoel
- Gespannen kaken
- Sensaties zoals trillen of tintelingen
- Angsten, zoals plankenkoorts of vliegangst.
Hoe ontstaat gewone overspanning?
Gewone overspanning ontstaat wanneer we langere tijd een 'hogere druk' ervaren en hier moeilijk weer van ontspannen. De spanning die we ervaren voelt na verloop van tijd als normaal ('gewoon'). Deze 'gewoon geworden spanning' kan klachten geven. In deze video legt de grondlegger en arts Jan van Dixhoorn uit wat we bedoelen met 'gewone overspanning'.
Hoe lost de methode spanningsklachten op?
Het onderscheid tussen stress (functionele overspanning) en gewone overspanning (dysfunctionele overspanning) wordt duidelijk tijdens wat we een 'proefbehandeling' noemen. Een proefbehandeling bestaat uit een beperkt aantal sessies (meestal 4) waarbij de focus ligt op het vinden van 'een ingang' en waarin de therapeut de reactie op de gegeven instructies beoordeelt.
Wanneer iemand door de instructie merkt dat de spanning zakt, ontspanning optreedt en ademen werkelijk moeiteloos verloopt (zonder enige inspanning), dan spreken we van 'een ingang'. Hij of zij ademt met het hele lichaam. Zodra dit besef er is, komt vanzelf de vraag boven: 'Wat ben ik eigenlijk aan het doen?'
Samen gaan jullie aan de slag om deze vragen te beantwoorden en te onderzoeken wat helpt om werkelijk te kunnen ontspannen.
Veelgestelde vragen
Lees hieronder enkele veelgestelde vragen rondom adem- en ontspanningstherapie en de Methode Van Dixhoorn. Mocht je meer willen weten of andere vragen hebben, neem dan contact met ons op.
Adem- en ontspanningstherapie is eigenlijk geen behandeling van klachten. Het is een methode om iemand te helpen het vermogen om te ontspannen en daarmee het vermogen om instructies met succes uit te voeren te verbeteren. Het is geen behandeling die iemand passief ondergaat, om af te wachten of het helpt. De deelnemer is van begin af medeverantwoordelijk en zoekt actief naar mogelijke veranderingen in zichzelf.
De methode is anders dan de behandeling door bijvoorbeeld een arts of een psycholoog, omdat van tevoren niet duidelijk hoeft te zijn wat precies de aard en mogelijke oorzaak van de klacht(en) is. Dit wordt in de loop van de (proef)behandeling onderzocht aan de hand van de respons op de oefeningen.
In de meeste gevallen wordt een ingang tot ontspanning gevonden en kan worden nagegaan of de verbeterde ontspanning invloed heeft op de klacht(en). De (proef)behandeling kan ook tot probleemverheldering en/of inzichten leiden.
Ademen is geen trucje, het is een weerspiegeling van je mentale en fysieke toestand. De methode helpt je om je te ontspannen, waarbij de adem vaak juist niet direct wordt ‘benaderd’, maar indirect. Bijvoorbeeld via instructies voor de aandacht, voorstelling, houding of beweging. Hierdoor ga je als vanzelf op een meer natuurlijke manier ademen.
Bewust ontspannen veronderstelt dat je de aandacht van buiten naar binnen brengt. Het proces van bewustwording houdt in dat je je eigen ervaringen onder woorden leert brengen en begrijpen. Een adem- en ontspanningstherapeut Methode Van Dixhoorn kan daarbij een belangrijke rol spelen en kan een “klankbord” voor je zijn. In de praktijk blijken veel mensen begeleiding nodig te hebben bij het actief en passief (leren) ontspannen. Via een boek is dat proces moeilijk te leren of te controleren.
In werkelijkheid bevat de opleiding tot fysiotherapeut doorgaans nauwelijks scholing of vaardigheid in ontspanningstechnieken. Het hangt er dus enorm vanaf in welke mate de betreffende fysiotherapeut zichzelf na de opleiding heeft bijgeschoold.
Een aantal mensen met een fysiotherapeutische achtergrond hebben de driejarige opleiding volgens de Methode Van Dixhoorn afgerond. Bij hen kun je inderdaad terecht voor ontspanningstechnieken.
In de jaren ’70 en ’80 werd ontspanning vooral gedaan door psychologen en maatschappelijk werkers. Zij leerden in hun opleiding hoe om te gaan met spierontspanning, wat tegenwoordig ook wel ‘applied relaxation’ of ‘toegepaste ontspanning’ heet.
Door de jaren heen is deze vaardigheid uit de psychologische studies verdwenen en is juist het aandeel fysiotherapeuten heel erg gegroeid. Het werkveld van fysiotherapeuten heeft zich steeds verder uitgebreid en ook bewust ontspannen wordt steeds vaker gerekend tot het domein van de fysiotherapie.
Het zijn beide aandachtstrainingen, met als belangrijkste inhoudelijk verschil dat de adem- en ontspanningstherapie vrijer is en mindfulness meditatie meer gedisciplineerd. Mindfulness vraagt dagelijkse sterk gestructureerde mentale oefeningen om de aandacht erbij te houden. De Methode Van Dixhoorn gebruikt verschillende uitvoeringen die allemaal de aandacht kunnen verzamelen, zoals kleine en grote bewegingen, lichaamshoudingen, indirecte en directe ademoefeningen en zo nodig behandeling met zachte manuele technieken. Het gaat erom dat de individuele deelnemer deze uitvoeringen ervaart en tenminste één oefenvorm vindt die aanspreekt, haalbaar en effectief is, zodat deze deel van het dagelijks leefpatroon kan worden.
Kinderen kunnen uiteraard last hebben van spanning en reageren vaak heel snel op de behandeling. Vanaf 5-6 jaar kunnen jonge kinderen in principe instructies uitvoeren en op eigen gelegenheid herhalen. Dat doen ze wanneer ze merken dat het werkt. Vaak maken kinderen zich de oefeningen snel eigen en passen deze bijna vanzelf toe. Nog jongere, maar natuurlijk ook oudere kinderen, reageren vaak duidelijk en snel op handgrepen. Ze merken het effect direct en ervaren dit als prettig. De aanpak bij kinderen verschilt meestal wel van de aanpak bij volwassen, omdat de belevingswereld van een kind anders is.
Binnen de Methode Van Dixhoorn speelt, net al bij meditatie en yoga, het richten van de aandacht een belangrijke factor. Een aantal oefeningen binnen de methode heeft een meditatief karakter en in die zin kan er overlap zijn tussen de methode en meditatie. Zo wordt binnen de Methode ook gebruik gemaakt van bewegingsinstructies, gesprek, handgrepen, ademoefeningen, visualisaties, houding etc. om bij te dragen aan een grotere bewustwording en ontspanning.
In vergelijking met yoga zou je kunnen zeggen dat de oefeningen veel kleiner en subtieler zijn. Er ligt een nog groter accent op de werkelijke beleving van de oefeningen. Door kennis te maken met de methode kun je yogaoefeningen mogelijk nog intenser gaan ervaren.
De meeste gangbare methodes vragen inderdaad dat iemand niet beweegt en zijn aandacht concentreert. Dit is voor een gespannen iemand juist heel moeilijk. Daarom zijn in de Methode Van Dixhoorn veel bewegingsinstructies opgenomen in verschillende houdingen. De bewegingen variëren in moeilijkheid, maar sluiten heel goed aan bij dagelijks gedrag en handelingen. De instructies zijn zo ontworpen dat door de beweging te doen de aandacht vanzelf getrokken wordt en concentratie ontstaat. Ook mensen die moeite hebben met stilzitten kunnen daarom verandering merken.
- Acute fase tijdens opname ziekenhuis / IC of thuisisolatie
- Revalidatiefase ziekenhuis / revalidatiecentrum / verpleeghuis
- Eerste 6-8 weken thuis
- Na 6-8 weken
Het doormaken van het Covid-19 virus kan forse klachten en beperkingen geven. Zowel fysieke als psychische componenten kunnen optreden, elkaar beïnvloeden en het herstel belemmeren. Op de voorgrond staan vaak kortademigheid, vermoeidheidsklachten en moeite met inspanning. Daarnaast kunnen psychische klachten als angst, onrust en gespannenheid optreden en somberheid of minder vertrouwen in het eigen lichaam. In de revalidatie wordt onderscheid gemaakt in verschillende fases. In alle fases kan de Methode Van Dixhoorn ingezet worden en helpen het herstel te bevorderen van dysfunctionele ademklachten en/of spanningsklachten.
